Herstellen oude bruine kalkmortel bepleistering in een stadswoning.

Nieuwe witte afwerklaag aangebracht over bestaande bruine kalkmortelbepleistering.

De bruine kalkmortel bepleistering werd beschadigd toen de eigenaar van de woning het behangpapier van de muur haalde. Er bleken doorheen de jaren verschllende lagen behangpapier over elkaar te zitten. Door het afstomen raakte de pleisterlagen gedestabiliseerd en kwam de witte afwerklaag mee los. Op sommige plaatsen kwamen er echter ook een paar stukken bruine mortel mee los.

Waarom kwam die kalkmortelbepleistering los?

Kalkmortelbepleistering zette men destijds in twee lagen: een onderlaag (raaplaag) bestaande uit geel zand, kalk en gehakselde vlashalmen. Daar over  een dun wit afwerklaagje bestaande uit vette kalk en gips. De stukadoors namen alle ingrediënten mee naar de werf en mengden ze daar zelf volgens een bepaalde verhouding (recept). Afhankelijk van de regio of de beschikbaarheid werden er aanpassingen gedaan aan de ingrediënten. In plaats van vlashalmen gebruikte men bijvoorbeeld ook wel eens gewoon stro of paardenhaar. Eigenlijk ben je nooit helemaal zeker van de exacte samenstelling. Dat werd op die manier gebruikt sedert vele eeuwen tot ergens in de jaren 60 van vorige eeuw met de introductie van de voorgemengde fabriekspleisters.

Het gebeurt dus soms dat die oude artisanaal gemengde pleisters het begeven als je daar behang gaat afstomen. Je blaast daar dan heel veel vocht in waar dat produkt in z’n origine niet op voorzien is. Daardoor destabiliseert het en komt het los. Geheel of gedeeltelijk.

Beoordeling en herstelling.

In dit geval kwam de witte afwerklaag los van die bruine onderlaag. Hoewel er enkele stukken uit die bruine laag meekwamen, was die voor rest nog van goede kwaliteit. De vraag kon gesteld worden of het de moeite loonde om echt alles van de muur te kappen en helemaal opnieuw te beginnen. De eigenaar had daar eigenlijk ook geen zin in om zoveel vuil in z’n huis te hebben. We kozen er voor om die bruine kalkmortelbepleistering te onderzoeken op onstabiele stukken en die werden weggehaald. We ontstoften het geheel en brachten een fixatief aan om de zuigkracht van die droge laag te verminderen. De gaten werden uitgevuld en uiteindelijk brachten we over de gehele oppervlakte een volledige nieuwe witte afwerklaag van een millimeter aan. Wel een voorgemengde gips, niet zelf gemaakt volgens een oud recept. Na droging kon er gewoon geschilderd worden.

Hoewel het dikwijls volledig wordt afgekapt, is het wel degelijk mogelijk om in bepaalde gevallen die bruine mortel te recuperen en te herstellen. Dat levert een aanzienlijke besparing op in werk en veroorzaakt veel minder stof in huis.

Beschadigde oude bruine bezetting waarover een nieuwe witte afwerklaag in gips zal aangebracht worden.

Nieuwe witte afwerklaag aangebracht over oude bruine bepleistering.

2 antwoorden op “Herstellen oude bruine kalkmortel bepleistering in een stadswoning.”

    1. Er zijn diverse producten die je kan gebruiken om die bruine kalkmortel te fixeren. Het principe van die fixatieven is steeds dezelfde. Het zijn plastifiërende emulsies die enerzijds de zuigkracht gaan verminderen zodat de nieuw aan te brengen afwerklaag niet te snel aantrekt en daardoor “verbrand” omdat ze te snel haar vocht verliest aan de droge ondergrond. Anderzijds als fixatief zullen alle loszittende stofdeeltjes vastklitten aan de ondergrond. Wat niet wil zeggen dat je niet goed moet ontstoffen alvorens dergelijke producten aan te brengen.

      Elke fabrikant van pleistergipsen heeft zo z’n eigen producten hiervoor die hij dan uiteraard ook aanbeveelt. Knauf heeft hiervoor de bekende gele stucprimer. Gyproc heft een vergelijkbaar product, namelijk Gyproc X Prim.
      Daarnaast zijn er nog derde partijen die dergelijke fixatieven op de markt brengen, die zeker zo deugdelijk zijn. bvb Omnicol met hun B2 Omnibind.
      Alle boven vermeldde producten kan je zo gebruiken zonder verdere verdunning. Anders verliezen ze een deel van hun functionaliteit natuurlijk.

      Je kan het zelfs doen met Compaktuna. Die moet je wel verdunnen. Je doet 1 deel Compaktuna op 4 delen water. Dat meng je heel goed en breng je dan aan op de muur. Opletten hiermee: deze mengverhouding strikt aanhouden, niet meer water gebruiken dan aangegeven, anders werkt het niet goed. Ook nooit gemengd product terug in je bus doen. Dat gaat schimmelen en zal de inhoud van de bus aantasten.

      Bij alle producten: dit zijn een hechtmiddelen, fixatieven. Draag rubberen of latex handschoenen, anders loop je verschillende dagen rond met vieze handen. Vlekken gaan ook nooit meer je uit kleren. Als je ze gebruikt, zet een emmer schoon water met een spons naast je. Als je ergens op morst, direct met veel water afkuisen of het gaat er later niet meer af. Als je zou vernevelen met een spuit, alles afplakken en een masker dragen zodat je de spuitnevel niet inademt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *